Tag archieven: nrc

Marc Chavannes, inspiratie voor deze blog

Rob Wijnberg, oprichter van De Correspondent, schreef een prachtige ‘in memoriam’ over Marc Chavannes. Met zijn stukken en boeken een groot inspirator voor deze blog. De rode draad in zijn werk was:

hoe de overheid steeds meer als een bedrijf werd gerund en daarmee gestaag haar rol als beschermer van burger en democratie zou kwijtraken.

Duizenden woorden, gewikt en gewogen, sloeg hij stuk aan het waarschuwen voor de gevolgen van die afbraak. De braindrain bij overheidsinstanties, de uitkleding van de rechtsstaat, de teloorgang van defensie, de onstuitbare opmars van duurbetaalde consultants, de groeiende kloof tussen de burger en haar vertegenwoordigers.

Dit stuk toont aan wat de zwakte is van waar deze blog over gaat. Het pleidooi om bestuurders de leiding te geven kan (te) makkelijk gezien worden als een ‘neo-liberaal’ pleidooi om ’technocraten’ het land te laten besturen. Terwijl het dat juist niet is. We moeten juist gewetensvolle, kundige dienaars met hart voor de publieke zaak de leiding geven. Zeker ook politiek verantwoordelijk, in dienst van de volledige Tweede Kamer (niet een vaste meerderheid).

De algemene bestuursdienst moet wat dat betreft ook zo snel mogelijk verdwijnen. Dat schijnt te zijn opgericht om de macht van ambtenaren te breken op verzoek van Ruud Lubbers, de tovenaarsleerling van Margaret Thatcher. Bij zijn ‘neo-liberale’ missie kreeg hij wat hem betreft te vaak ‘nee, kan niet’ te horen van topambtenaren. Dus bedacht hij het rouleren van ambtenaren als sluwe truuk om hun macht te breken. Teken de petitie ‘Hef de Algemene Bestuursdienst op‘!

Pechtold over bestuurlijke vernieuwing: PvdA, CDA en VVD het probleem

Pechtold in een dubbelinterview met Van Reybrouck op 27 juni 2015 in NRC Handelsblad:

hoe je die bestuurlijke vernieuwing ook aanvliegt, of je het nu politiek afdwingt of je probeert het van onderaf te organiseren – het verzandt allemaal zolang PvdA, CDA en VVD elkaar in wisselende machtsgijzeling ervan weerhouden.

Als D66 in de positie is, dan is het met dit voorstel mogelijk om zowel deze partijen niet aan de macht te laten komen als bestuurlijke vernieuwing door te voeren. De prijs: zelf ook geen macht. Maar wel fundamentele, sensationele bestuurlijke vernieuwing waarmee wereldwijd een voorbeeld gezet kan worden. En die ook een voorbeeld moet zijn voor de EU. Want Pechtold zei ook:

ik denk ook dat we meer de prioriteit bij de Europese democratie moeten leggen dan bij de nationale.

Lange termijn-beleid

Tijdens de opening van het academische jaar maakte de rector magnificus van de universiteit van Groningen, Elmer Sterken, een opmerking over politici. NRC Handelsblad citeerde hem (7 September 2012) met: “Politici zijn vanwege hun korte benoemingsperiode ‘blind’ voor de langetermijnargumenten.”

Als onze bestuurders niet langer politici zijn maar aangesteld door de politici, dan kunnen ze zelfs langer dienen dan de Tweede Kamer. Zij hoeven immers niet af te treden na verkiezingen als ze het goed doen. Ze kunnen doorgaan zolang als de Tweede Kamer daar vertrouwen in heeft.

Pamflet G500

Een aantal punten uit het pamflet van de G500 sluit goed aan op het uitgangspunt van deze blog. Andere dingen minder.

Er staan veel grote woorden in over onder andere de politieke cultuur. Uiteindelijk komen ze via een omweg wel tot een redelijk voorstel. Ze staren zich alleen wel blind op de partijen. Daar is van alles over op te merken, maar die verander je niet zo snel. Ook met het G500 experiment – lid worden –  of de directe democratie-initiatieven verander je weinig. Het gaat erom helder dualisme te bereiken zodat de conflicten en de verdeeldheid kunnen blijven in het parlement, maar dat de samenwerking een vorm krijgt in een regering die niet diezelfde politieke partijen bevat.

Inderdaad zijn de dichtgetimmerde regeerakkoorden en de fractiediscipline een groot probleem. Dat moet je aanpakken, die partijen veranderen daarna als het niet meer tot meer macht leidt om de grootste te worden of een strategische plek in het centrum in te nemen.

Het pleidooi van Wijffels voor een minderheidsregering is concreter en duidelijker.