Stel dat u een gekozen raadslid bent en u wilt dit realiseren. Hoe nu verder? Er ligt geen procedure voor u klaar, maar er zijn in Nederland in ieder geval geen formele obstakels. U moet alleen wel het initiatief nemen!

1. Schrijf de vacatures voor de wethouders. Dit is sowieso goed om te doen zodat iedereen dan uw gedroomde kandidaat kan vergelijken met wie het uiteindelijk wordt. Ook wanneer de traditionele coalitievorming door gaat en er op ondoorzichtige manier een wethouder wordt aangesteld.
2. Publiceer de vacature online en verstuur er een persbericht over. Het nieuwsverhaal moet gaan over wat we zoeken in een wethouder en wat we uiteindelijk krijgen. Ook als de traditionele coalitievorming wint dan kan het nieuwsverhaal gaan over wat het verschil is met het profiel van de kandidaat.
3. Vraag de andere partijen om hun eigen versies van de vacatures te schrijven. Ook de coalitiepartners zouden een antwoord moeten hebben op wat er in de vacature moet staan. In dit stadium openheid van zaken geven maakt ze meer aansprakelijk. Als ze journalisten hier een antwoord op weigeren dan lijken ze gesloten en geheimzinnig.
4. Als de vacatures zijn gepubliceerd moeten ze nog samenkomen in een profiel die acceptabel is voor iedereen. Een perfect compromis waarin alleen die vereisten overleven waar alle partijen een voorstander van zijn.
5. Sollicitanten moeten zeker zijn van hun anonimiteit tot het laatste moment. Ze moeten anoniem kunnen solliciteren in algemene termen. Aandachtzoekers zullen publiekelijk beweren ook te hebben gesolliciteerd, maar daar komt geen informatie over naar buiten. Vooral de goede sollicitanten kunnen beschadigd raken als ze al bekend worden voordat ze een reëele kans op de baan hebben. De aandachtzoekers kunnen ondertussen de discussie over wat we zoeken in een wethouder opstoken.
6. Ondertussen onderhandelen de coalitiepartners achter gesloten deuren door. Maar als dit alternatief publiekelijk ter discussie staat neemt ook de druk op de uitkomst ervan toe. De zwakkere partij in de onderhandeling heeft nu ook een alternatief. In plaats van gevraagd te worden door de ‘winnaar’ van de verkiezingen is het ook mogelijk om op deze manier een coalitie te vormen met de oppositie. Zo verliezen ze wel de kans op een eigen wethouder, maar anderzijds zullen anderen dat ook verliezen.
7. Zodra een meerderheid van de raad dit model verkiest boven de traditionele coalitie kunnen de sollicitanten gevraagd worden of ze hun identiteit willen onthullen. Eventueel eerst achter gesloten deuren in gesprek met afgevaardigden van alle partijen uit de raad, maar uiteindelijk in een openbare hoorzitting.
8. De openbare hoorzitting moet zo openbaar als mogelijk zijn, bij voorkeur met live televisie of minstens een webcast. Vragen voor de sollicitanten gaan over voor welk beleid ze denken een meerderheid te kunnen vinden, maar ook over hun expert-kennis en hoe transparant ze werken. Dit is het moment om hun communicatievaardigheden en openheid te demonstreren.

This post is also available in: Engels