Categorie archieven: Nieuws

Reactie op het nieuws

Bloemlezing reacties op Joop.nl

De interessantste reacties op Joop.nl naar aanleiding van Wijffels bij Nieuwsuur die het idee ontvouwde van een regering zonder regeerakkoord en een coalitie.

Michel Reiziger, za 18 augustus 2012 10:51in reactie op Prins Pils

Ah u doelt dus op een (soort van…) technocratisch kabinet? Kennis is er dan wel, achterkamertjes en ellebogenpolitiek dan ook des te meer

Jan Peters, vr 17 augustus 2012 23:39

Ach weer van dat vaag filosofisch geklets van kijk mij weer eens lekker op TV zijn. Het gedoog kabinet vond het een groot drama maar hij wil wel af van een dicht getimmerd regeerakkoord en een open samenwerking. Dan heb je een soort gedoog constructie.
De gedoogconstructie werkte ook alleen maar omdat er een gedoog akkoord was en de partijen wisten waar ze aan toe waren. Wat de gedoogonderwerpen waren en welke onderwerpen ‘open’ waren.

Die open constructie van Wijfels werkt alleen in sprookjesland. Sinds zijn gedoe met duurzaamheid is hij gaan zweven. Lekker met pensioen aan de kant en zelf geen verantwoordelijkheid meer nemen.

Frits Jansen, vr 17 augustus 2012 23:48

Allemaal prachtig, maar hoe denkt Wijffels dit te realiseren? In het huidige staatsrecht gaan de partijen hier zelf over, dus kan Wijffels ze alleen vragen (of smeken) iets breder te denken dan een eng partijbelang. Maar partijen die dat doen lopen een dikke kans door de kiezer afgestraft te worden.

Dus zou eigenlijk de grondwet veranderd moeten worden, Dat is een moeilijke procedure, en wat zou dan de keuze zijn? Bovendien kan een kamerlid de grondwet straffeloos negeren.

In Duitsland hebben ze een veel strengere grondwet, en een apart constitutioneel hof om zo nodig de politiek op de vingers te tikken. Dat systeem is het product van de afschuwelijke Duitse geschiedenis uit de eerste helft van de vorige eeuw. Maar of wij ooit aan zo’n systeem toe zijn?

De Amerikaanse situatie laat zien dat een kiesdrempel niet helpt: de Democraten en Republikeinen staan diametraal tegenover elkaar en dat maakt het land bijna onbestuurbaar.

Democratische systemen zijn er om ondoordachte beslissingen te voorkomen. Maar als het systeem niet deugt dan leidt dat tot verlamming. Het is de kunst om net genoeg en niet te veel controle te hebben.

Piet de Geus, za 18 augustus 2012 00:18

In feite wordt de formatie overgeslagen en mag de grootste partij meteen een kabinet samenstellen. Een soort: the winner takes all. Maar dan met de restrictie dat de Kamer moet oordelen over alle kabinetsleden.

Dat lijkt me gezien de huidige omstandigheden op voorhand al onwerkbaar. Stel dat de SP de grootste wordt: wat voor bewindslieden zou die partij kunnen leveren waarmee een Kamermeerderheid akkoord gaat? Dat mag dan wel een soort zakenkabinet worden en daar zal de SP weer niet mee akkoord gaan, omdat ze dan niets van haar standpunten terug zal zien.

Op zich is het democratische winst als continu naar meerderheden moet worden gezocht: dan kan geen partij er meer iets middels handjeklap tijdens de formatie doordrukken wat niemand ziet zitten en waar absoluut geen meerderheid voor te vinden is.

Maar wil je ministers aantrekken, dan zullen die toch zo hun ideeën hebben over wat voor beleid ze grosso modo wel uit willen voeren en waar ze hun naam echt niet aan willen verbinden.

Op zich is de denkrichting van Wijffels niet slecht. Het voorkomt in ieder geval dat de Kamer er voor spek en bonen bij zit en dat debatten alleen voor de bühne worden gevoerd, omdat het regeerakkoord al bepaalt wat de uitkomst van de stemming zal zijn.

Anderzijds zal een regering toch ook een soort masterplan moeten hebben: waar willen we over vier jaar staan? Om daar als partijen uit te komen is er toch iets van een soort formatie nodig: de grootste partij is niet per definitie de partij die het meest geschikt is om dat te realiseren.

Peter Heerens, za 18 augustus 2012 13:08in reactie op peter h

Niet noodzakelijkerwijs.
Je kan dat ook koppelen aan het onmogelijk maken van tussentijdse parlementsverkiezingen. In Noorwegen worden 1x in 4 jaar verkiezingen gehouden en thats it..

Valt het kabinet moet er op een andere manier een meerderheid gevonden worden

W.J. v/d Straat, za 18 augustus 2012 10:37

Een interessante gedachte, die ik in de praktijk wel zou willen meemaken.

Echter…. het zal nog moeilijker zijn om te kiezen, want zelfs bij de huidige coalitie-vorm is het maar de vraag welke concessies de partij waarop men stemt zal gaan doen. Uiteraard hangt dat nauw samen met de uiteindelijke regeringssamenstelling. Bij voorbeeld de PvdA zal met hetzelfde programma andere compromissen en breekpunten hebben wanneer men of met de SP, of met het cda in zee gaat. Dat geldt tevens voor alle andere partijen.

Duidelijkheid vóóraf in combinatie met een slagvaardig kabinet, het zal een enorme – maar wenselijke – dobber blijken !

Aan de andere kant kleven aan ook ‘duidelijkheid’ ook nadelen. Voor de Paarse kabinetten was er maar één vraag: Met wie gaat het cda (of haar voorgangers) regeren. Met de vvd of met de PvdA?. Dan was de keuze van te voren een stuk helderder, maar niet op een te wensen manier.

In het verlengde daarvan ligt ook de kwestie rond de kiesdrempel, want er zijn overduidelijk te veel splinters. Maar kijkend naar het buitenland, levert dat ook niet altijd iets op. Men kijke naar Duitsland, waar (voorheen) steeds twee even ongeveer grote blokken, conservatief/conventioneel tegenover sociaal/progressief, afhankelijk waren van hoe de pet van een veel en veel kleinere liberale partij stond.
Of naar de VS, waar de keuze uit conservatief rechts en liberaal recht bestaat en er evt in senaat en/of congres concessies naar de andere zijde moeten worden gedaan.

Simpeler is niet altijd eenvoudiger: De discussie-bijdrage van Wijffels is dus de moeite waard, maar dient allereerst het worden uitgediept. Eén van de problemen in Nederland (maar ook daarbuiten) is, dat de kiezer meer helderheid wil over het uiteindelijke resultaat, mocht de partij van diens voorkeur gaan regeren.

Want wat nu, als voor die kiezer juist dat ene, belangrijkste, item wat de doorslag gaf opgegeven wordt tijdens de onderhandelingen?
Dan groeit het wantrouwen verder, met als resultaat meer protest- en one-issue splinters, waardoor het nog onwerkbaarder wordt dan nu.

Het is aan de bestaande partijen om meer helderheid te verschaffen !

Hugo Freutel, za 18 augustus 2012 11:38

Mooi bestuurlijk idee van Wijffels, maar strijdig met de partijpolitieke profilering, het bestaansrecht van politieke partijen.
Zoals ook Piet de Geus al vermeldde, onder welk plan zet een regerings dan politicus zijn handtekening?

John Smith, za 18 augustus 2012 11:43

Een Zeer slecht idee. Het zal er toe leiden dat het heel moeilijk wordt voor de bevolking om te zien wie er nou verantwoordelijk is voor het gevoerde beleid. Nu is het duidelijk wie er verantwoordelijk is. Het kabinet. De regeringspartijen worden afgerekend op het gevoerde beleid. Met dit voorstel wordt het een modderpoel waar alle partijen een beetje aan meewerken.
Bijvoorbeeld met de Kunduz constructie is het Groen-Links geweest die meerdere keren rechts beleid mogelijk maakt, door voor zichzelf kleine winst puntjes binnen te halen. Ik was actief lid. Ik vertrouw deze partij nu voor geen meter meer, en heb deze de rug toe gekeerd.
Als men op de wijze politiek gaat bedrijven als de heer Wijffels dit wil dan gaat er straks niemand meer naar de stembus. Want het is niet duidelijk wat partijen nog doen en wat het effect van je stem zal zijn. Het is in feite het inluiden van het einde van democratie en terug naar het tijdperk van de regenten.

Jan Peters, za 18 augustus 2012 12:47

Iedereen gaat hier aan voorbij of het in de praktijk gaat werken. Communisme werkt ook op papier. Klinkt simpel per onderwerp meerderheden zoeken. Maar veel onderwerpen kun je alleen maar in samenhang zien. Bijvoorbeeld lasten verlaging aan de ene kant zal gecompenseerd moeten worden met minder uitgaven. Verder willen partijen zich profileren en het maximale bereiken voor hun kiezers. Stel het CDA werkt op sociaal economische onderwerpen samen met VVD, D66 en PvdA. Voor ‘wietwinkels’ gaat de PvdA, VVD en D66 wel ff winkelen bij de SP. Iedereen blij toch?

Niet dus. Het CDA zal dit maar tot zekere hoogte accepteren en druk zetten door andere onderwerpen, die daar niets mee te maken hebben, toch te blokkeren en ook de SP zal ‘beloning’ eisen voor hun steun. Zo zal iedere partij zijn spel spelen met besluiteloosheid tot gevolg.

Blijkbaar zijn we kort van memorie. Maandenlang zagen we een weeklagende Plasterk op TV nadat CDA en VVD weer bij PvdA hadden gewinkeld voor support op het EU dossier. “Dit kan zo niet door gaan en gaat tot frustraties lijden”

Alleen bij een meerderheidskabinet kun je krachtdadig besturen omdat de oppositie dan volledig buiten spel staat. Er is een uitonderhandeld regeerakkoord waardoor vooraf is geborgd dat elke partij evenredig aan bod komt.

Reinaert de Vos, za 18 augustus 2012 14:25in reactie op ReindeR Rustema

[Daarom moet de hele Kamer ook stemmen over wie het kabinet moet vormen. ]

Maar het is volstrekt onduidelijk hoe dit op dit moment zou moeten. Het grootste bezwaar dat ik tegen een dergelijke constructie heb is dat er geen consensus vooraf is over een dergelijke constructie. Het zou mede inzet van de verkiezingen moeten zijn. Nu zal de praktijk zijn dat er eerst langdurige onderhandelingen plaatsvinden en vervolgens er een waterig compromis uitkomt of er komt een nieuw minderheidskabinet.

Ik vind het laakbaar dat politici zich niet uitspreken over een mogelijke nieuwe situatie. Ze willen eerst de zetels binnenharken en zien wel waar het eindigt. Het zou democratisch gezien goed zijn als de partijen zich uitspreken in een plan B, als er echt geen meerderheidscoalitie te behalen is.

Bloemlezing reacties op PowNed

De interessantste reacties op PowNed naar aanleiding van Wijffels bij Nieuwsuur die het idee ontvouwde van een regering zonder regeerakkoord en een coalitie.

Een aantal reacties reageren voornamelijk op zijn CDA-achtergrond. In dat licht wordt zijn optreden geïnterpreteerd als iets wat goed is voor het CDA en daarom slecht.

Allemaal heul leuk en aardig, maar als Partij A niet meegaat met punt 1 van Partij B, zal partij B principieel ook niet meegaan met punt 1 van Partij A. Dát is politiek helaas.

The Dominator | 17-08-12 | 23:44

En de winnaar van de verkiezingen kan ongehinderd zijn agenda uitvoeren omdat voor elk standpunt een andere partner gezocht wordt. En de gristelijke partijen staan nu al kwijlend te trappelen om steun te geven aan whatever what in ruil voor legalisering weigerambtenaren, strengere euthanesie, verruiming van religieuze vrijheden etc.
Vroeger werd er in de coalitievorming gezocht naar een common middleground, een grote gemene deler, waardoor er een resultaat kwam waarmee beide partijen (en dientengevolge een meerderheid van de kiezers) konden leven.
Op de ‘manier Wijfels’ krijg je de dictatuur van de winnaar. Als ik bij jou niet mijn zin krijg, dan krijg ik hem wel bij een ander. Dit opent de deur tot politieke chantage en handjeklap. En zal de definitieve doodklap betekenen voor het toch al belazerde imago van de politiek imho.

Brinno | 18-08-12 | 00:17

Stel je voor: de VVD wint met bijv 40 zetels. Dan kunnen zij in principe per agenda onderwerp een bereidwillige gedoogpartner zoeken voor de essentiele meerderheid. Hoe kleiner deze partner is, hoe makkelijker ze zijn te manipuleren. Dat zie je aan de rol van de gristenen bij dit kabinet. Maar bij kleine gedoogpartijen zul je dus voor een meerderheid op zoek moeten naar meerdere gedoogpartijen. Maar dat zal nauwelijks een probleem geven want ze staan te dringen om in ruil voor wat ‘wisselgeld’ op andere onderwerpen steun te geven aan jouw voorstellen.
En zo kan de winnaar op elk onderwerp zijn eigen zin doordrijven. Het is eigenlijk verdeel en heers door bij elk onderwerp wat peanuts in de apenkooi te gooien en ad-hoc coalitietjes te sluiten.

Brinno | 18-08-12 | 00:39

Het grootste gevaar vind ik persoonlijk dat bij zo’n soort los systeem er nog meer politiek richting de achterkamers gaat verdwijnen. Of denken mensen nu echt dat in een open debat de partijen haar standpunten dan gaan uitzetten en de partners gaan opzoeken?!

bomba12 | 18-08-12 | 00:59

De grootste debiliteit is dat de ‘politiek’ een afspiegeling van de maatschappij zou moeten zijn. Dan krijg je dus van die debielen als een Dibi die rechtstreeks vanuit de schoolbanken voor parlementarier mogen gaan spelen. Politiek zou voorbehouden moeten zijn aan de elite die levenservaring heeft, de ouderen en wijzen binnen een maatschappij.

Jopie2009 | 18-08-12 | 08:55

 

 

 

Wijffels in Nieuwsuur bepleit hetzelfde

Vrijdag 17 augustus 2012 heeft Wijffels in Nieuwsuur datgene bepleit waar deze blog over gaat. Alleen wil hij wel dat de grootste partij als ‘winnaar’ van de verkiezingen de leiding neemt. Omdat dat logisch zou zijn. Dat de grootste partij kan leiden is dan ook de kop geworden bij de Metro en het Nederlands Dagblad.

Dit nieuws is via Novum verspreid en onder andere overgenomen door de Telegraaf, Het Parool, PowNed en Joop.nl.


Herman Wijffels over nieuw kabinet

De partij van een minister

Op 10 maart 2012 vroeg Douwe de Joode in een brief aan NRC Handelsblad waarom de krant bij ministers vermeldt van welke partij ze zijn. “Ministers en staatssecretarissen vormen samen het kabinet. Hoewel ze uit politieke partijen afkomstig zijn, zijn zij daarmee primair bestuurders en geen politici meer. Zij zijn aan het werk voor alle burgers.” De krant gaf de lezer staatsrechtelijk helemaal gelijk. Maar “zodra een minister de steun kwijtraakt van zijn eigen partij (…) houdt het op. Tenzij die minister steun van genoeg andere fracties geniet, maar dat is zelden het geval.” Als tweede reden om wel de partij te melden is omdat partijen hun minister zien als uithangbord. Dankzij een minister ben je zichtbaar als partij. Voor de krant zou dit overigens ook een reden zijn om juist niet de politieke partij te melden. Het is gratis reclame voor de partij als  ‘merk’.

Het geeft goed aan waarom een minister niet door een partij aangeleverd moet worden. Wat overigens niet betekent dat zo iemand niet moet zeggen wat hij of zij stemt of waar hij of zij lid van is. Belangrijk is dat een minister de steun van een meerderheid van de Kamer moet hebben en zien te houden. Dat lukt voor een dergelijke onafhankelijke minister vooral goed door niet een partijlijn of regeerakkoord te volgen, maar de wens van de meerderheid van de Kamer te volgen.

Na de verkiezingen

Na de verkiezingen op 12 september 2012 moet een coalitieregering gevormd worden. Volgens de opiniepeilingen zal dit erg moeilijk worden. Er is geen meerderheid met minder dan drie partijen mogelijk. Het grootste probleem is de polarisatie; de grootste partijen krijg je niet samen in een coalitie. Met de rest kom je moeilijk aan een meerderheid.

Sinds maart 2012 heeft het parlement zichzelf meer vrijheid gegeven bij het maken van een coalitie. Binnen een week na de verkiezingen komt de Tweede Kamer samen om te beslissen hoe een regering te vormen. Voorheen was dit de taak van de koning. Parlement gaat dan iemand aanwijzen die de bereidheid bij partijen gaat onderzoeken om met anderen in een coalitie te vormen. Dit kost waarschijnlijk weken, zo niet maanden.

Mijn voorstel is om het parlement te laten stemmen over een motie om extra-politieke ministers uit ‘de burgerij’ aan te stellen als ministers als het niet lukt binnen een maand tot een coalitie te komen. Op z’n minst zet dit extra druk op het formatieproces. Er is dan een deadline, het kan niet langer eindeloos duren.

Ten tweede kunnen journalisten beginnen goede kandidaten te vinden. Alle voor de hand liggende kandidaten kunnen de vraag beantwoorden “zou u een goede minister zijn?” Normaal gesproken is er tijdens de formatie weinig nieuws. Met deze optie kan het nieuws worden als er weer een nieuwe kandidaat gevonden wordt. Deze kandidaten kunnen uitleggen hoe ze om denken gaan met het parlement. Welke compromissen en oplossingen kan steun van een meerderheid verwachten?

Goede kandidaten zijn typisch geen politieke figuren. De benodigde vaardigheid is om draagvlak te vinden bij een diverse, zelfs gespleten, achterban. Dit is een positie waar de leiders van economische sectoren zichzelf in vinden: onderwijs, zorg, detailhandel, industrie et cetera. De achterbannen staan doorgaans niet anoniem achter voorgestelde oplossingen of posities. Het is hun vaardigheid om de bandbreedte te vinden waarbinnen ze kunnen handelen. Ook de managers van grote multinationals hebben een dergelijke vaardigheid nodig om zowel aandeelhouders, werknemers als wetgevers te plezieren in de verschillende landen waar ze produceren en verkopen. Ze hebben er doorgaans veel plezier in en zijn er trots op als ze binnen de opgelegde beperkingen oplossingen doorvoeren. In tegenstelling tot politici die gekozen zijn op grond van hun overtuigingen en hun vaardigheid die te verdedigen als de beste.

 

Meer democratie

“We moeten reageren met meer democratie”, zei Stoltenberg, de minister-president van Noorwegen, in reactie op de acties van Breivik. Meer democratie door middel van meer directe democratie instrumenten, zoals referenda, betekent niet gelijk dat iedereen zich beter vertegenwoordigd voelt. In de discussie over de representatieve democratie zit tegenwoordig een impliciete veronderstelling dat burgers stemmen om macht te krijgen, de winnaar te worden. Hoewel dat wel geldt voor veel  politieke leiders, wil dat helemaal niet zeggen dat de achterban daarin volgt. Stemmen om gehoord te worden en vertegenwoordigd te worden is realistischer. Toen in in 2009 op campagne was sprak ik met PVV-stemmers. Ze wilden vooral dat ze gehoord werden, maar vonden niet dat Wilders minister-president zou moeten worden.

“Maar natuurlijk willen we winnen zodat we onze plannen kunnen doorvoeren” hoor ik van partijleden van verschillende partijen. “Politiek gaat om macht en alleen als we groot zijn kunnen we bereiken wat we bepleiten.” Alleen in een coalitie heb je het nooit alleen voor het zeggen. Niemand krijgt die macht ooit. Burgers lijken dat veel beter te begrijpen dan politici.

Breivik en dergelijke zouden daarom ook goed in het parlement moeten worden gerepresenteerd. Een functionerende representatieve democratie heeft extreme vertegenwoordigers nodig om goed te functioneren.  De moordenaar van Pim Fortuyn vond dit helemaal geen goed idee. Hij wilde het land redden nadat hij een tv-debat zag waarin Fortuyn met succes the leiders van de grote centrum partijen aanviel. Heel ondemocratisch.